It houtsje fan Grutte Tseard

door

in

Grou, 6 febrewaris 2017.

It is dit jier 100 jier lyn dat yn Grou in ‘Vereeniging tot Bescherming van Eenden’ oprjochte waard. Hjir folget wat der stiet oer dy feriening yn it boek B.F.V.W. in vogelvlucht en perspectief’ (1999, side 22) fan Sake P. Roodbergen.

‘Initiatiefnemers waren Ts.W. de Jong, Tj. H. Dijkstra en dominee David Buurma. Het systeem werkte aldus: voor vijf cent kocht men een houten label, gemaakt in de plaatselijke fabriek van Halbertsma (‘it houtsjefabryk’). Het houtje diende bevestigd te worden aan de eendenkorf om sociale controle mogelijk te maken. Het werd al snel ‘it houtsje fan Grutte Tseard’ genoemd. Tseard W. de Jong was de belangrijkste organisator. Hij was tevens fouragehandelaar en derhalve leverancier van wintervoer om de grote schare boeren- en dorpseenden de strenge winter door te helpen. Het voer – in een strenge winter werd 2300 pond ‘heele’ mais uitgestrooid – werd gekocht van de opbrengst van de verkoop van de ‘houtsjes’ en de contributies van de ruim 300 aangesloten leden à  20 cent per lid, plus giften. Een overtollig geachte woerd werd door de plaatselijke jager Hidde B. Halbertsma, eigenaar van de fabriek, en de plaatselijke politieman Harmen Vollema geschoten en aan een behoeftige inwoner geschonken. Soms werden er maar liefst 700 labels afgegeven.’

Het Leeuwarder Nieuwsblad skriuwt yn 1938 oer de situaasje yn Grou:

‘Men heeft hier begrepen, dat men naast genomen rechten ook ‘vrijwillige plichten’ behoort te hebben, m.a.w. wanneer men in het voorjaar gratis eieren wil hebben van de zwervende eendenschaar, het niet meer dan behoorlijk is de dieren door de koude winter heen te  helpen [ …… ]  het is usance dat de eieren niet later worden weggenomen dan tot de laatste dag, waarop het is toegestaan kievitseieren te rapen, dus 20 april’.

Roodbergen fergeliket de aaisikerskaart fan 1987 mei ‘it houtsje fan Tseard’.